Muziek licenseren voor je bedrijf: een stapsgewijze handleiding

Wat is een muzieklicentie?

Voordat we uitleggen wat een muzieklicentie is, moet je eerst iets weten over organisaties voor uitvoeringsrechten (PRO's). Deze partijen spelen een cruciale rol in de muziekindustrie - ze vertegenwoordigen verschillende muziekcatalogi en innen royalty's voor uitvoeringen. In Nederlandzijn veel songwriters, componisten en uitgevers lid van deze PRO's.

Dit zijn een aantal van de belangrijkste PRO's:

• Buma/Stemra: Buma/Stemra behartigt de belangen van componisten, tekstdichters en muziekuitgevers. De organisatie werd kort na de Auteurswet 1912 opgericht in 1913. -

• Sena: Sena regelt de naburige rechten voor uitvoerende artiesten en producenten van muziekopnamen. Zij zorgen ervoor dat deze partijen een vergoeding krijgen wanneer hun muziek in het openbaar wordt gebruikt.

• Norma: Norma behartigt de naburige rechten van uitvoerende kunstenaars en artiesten, zoals acteurs, musici en andere performers.

Of je nu legaal muziek van grote labels of onafhankelijke artiesten wilt afspelen, je hebt dekking nodig in de vorm van muzieklicenties. Een muzieklicentieovereenkomst geeft licentiehouders het recht om een of meer liedjes uit het repertoire van een PRO op een specifieke manier te gebruiken. Dit omvat rechten voor openbare uitvoering, maar er bestaan ook specifieke licenties voor het gebruik van muziek in films en tv-programma's, reproducties van het werk van een artiest in de vorm van fysieke media en bladmuziek en andere toepassingen.

Waarom je aandacht moet besteden aan licenties

In 2023 groeide de omzet van de muziekindustrie in de VS voor het achtste achtereenvolgende jaar. De totale inkomsten stegen met 8% tot een recordhoogte van $17,1 miljard tegen de geschatte winkelwaarde. Uitvoeringsrechten zijn een belangrijk onderdeel van dat succes.

Daarom zullen PRO's niets door de vingers zien als bedrijven nummers uit hun muziekbibliotheek zonder toestemming afspelen. In plaats daarvan zijn ze meer dan bereid om processen wegens schending van het auteursrecht aan te spannen tegen bars, restaurants en andere bedrijven om mensen met een muziekcarrière te beschermen.

Als je zonder de juiste licenties auteursrechtelijk beschermde muziek afspeelt in je bedrijf, stel je je bedrijf bloot aan ernstige civielrechtelijke aansprakelijkheid en boetes. Omdat de meeste bedrijven dit risico niet willen of kunnen nemen, moet je ervoor zorgen dat je wettelijk gedekt bent voordat je achtergrondmuziek afspeelt.

3 soorten muzieklicenties die nodig zijn om muziek af te spelen in je bedrijf

In Nederland gevestigde bedrijven moeten de volgende muzieklicenties hebben voordat ze legaal auteursrechtelijk beschermde muziek in het openbaar kunnen afspelen:

Publieke uitvoeringslicentie

Hoewel de term 'optreden' vaak wordt geassocieerd met livemuziek, heeft deze licentie niet uitsluitend betrekking op liveoptredens. Deze licenties zijn ook van kracht als muziek waarop auteursrechten rusten wordt afgespeeld in een openbare ruimte.

Heb je een bedrijf buiten Nederland? Als je Nederlandse muziek wilt afspelen in een buitenlands bedrijf, moet je rekening houden met de auteursrechtelijke regelgeving van het betreffende land. Elk land heeft zijn eigen collectieve beheersorganisaties (CBO’s) die de rechten van muziekmakers beheren en licenties verstrekken voor het publiekelijk afspelen van muziek.

In Nederland is Buma/Stemra de organisatie die verantwoordelijk is voor het innen van vergoedingen voor het gebruik van muziek en het uitbetalen van de rechthebbenden. Als je Nederlandse muziek in het buitenland wilt gebruiken, moet je mogelijk een licentie aanvragen bij de lokale CBO van dat land. In dit geval kan Soundtrack je helpen om aan de slag te gaan met het draaien van muziek, met alle juiste licenties en zonder het risico op een boete. Ga naar de pagina met muzieklicenties van Soundtrack en selecteer je land voor meer informatie.

Licentie uitgeven

Dit omvat het recht om de originele compositie te gebruiken. Publicatierechten met betrekking tot originele muziek zijn de rechten die eigenaars van het auteursrecht op een nummer hebben om te bepalen hoe hun muziek wordt gebruikt en gedistribueerd.

Licentie geluidsopname

Deze licentie geeft je het recht om de originele geluidsopname van een nummer te streamen en af te spelen in je bedrijf. De licentie wordt meestal verkregen van de eigenaar van het auteursrecht op de geluidsopname, meestal de platenmaatschappij (ook bekend als 'mechanische' licenties en voorziet in reproductie, digitale transmissie en distributie voor muziekwerken).

Andere soorten muzieklicenties

Hoewel de drie hierboven beschreven muzieklicenties de achtergrondmuziek van je bedrijf zouden moeten dekken, zijn dit zeker niet de enige soorten muzieklicenties die er zijn. Extra licenties die ondernemers moeten kennen zijn onder andere:

Licenties voor livemuziek

Als je bedrijf afhankelijk is van livemuziek als essentieel onderdeel van de dienstverlening, dan moet je speciale licenties voor openbare optredens rechtstreeks van de relevante PRO's krijgen. Dit geldt voor live muziekpodia, fitnesslessen en bedrijven die entree vragen.

Licenties synchroniseren

Als je van plan bent om een auteursrechtelijk beschermd nummer te gebruiken in een commercial om je bedrijf te promoten, heb je eerst een synchronisatielicentie nodig. Sync-licenties dekken het gebruik van muziek naast bewegende beelden die op een scherm worden weergegeven, zoals in films, tv-programma's en videogames.

Hoeveel kost een muzieklicentie?

Vraag je je af hoe je een nummer (of een complete catalogus) kunt licenseren en toch geld kunt besparen? Hoewel je voor elke vorm van muzieklicentie moet betalen, zijn sommige opties aanzienlijk voordeliger dan andere:

Abonnementsdiensten

Streamen is nu een heel gebruikelijke manier om naar muziek te luisteren. De wereldwijde markt voor muziekopnames groeide in 2022 met 9% en de populariteit van betaalde streamingabonnementen was een belangrijke factor achter deze stijging. Maar terwijl toonaangevende diensten voor het streamen van muziek betaalbare abonnementskosten bieden, dekken deze apps de licentiekosten niet.

Gelukkig biedt Soundtrack een streamingplatform dat speciaal is ontworpen voor commercieel gebruik.

Muziek licenseren voor je bedrijf

Laten we eens kijken hoe je een licentie voor muziek kunt krijgen. Nederlandse bedrijfseigenaren moeten deze stappen volgen om auteursrechtelijk beschermde muziek legaal te gebruiken:

Stap 1: Bepaal je licentiebehoeften

Het is nu eenmaal zo dat het muzieklicentieproces een uitdaging kan zijn, vooral als je voor het eerst muziek licenseert. De eenvoudigste manier om te beginnen is door simpelweg te inventariseren wat je doelen zijn en welke licenties je nodig hebt om die te bereiken.

Tenzij je van plan bent om een commercial voor je bedrijf te maken of muziek te gebruiken in je posts op sociale media, heb je waarschijnlijk geen synchronisatielicentie nodig. Je kunt altijd contact opnemen met de eigenaar van de rechten om te bepalen of je een opname-, publicatie- of openbare uitvoeringslicentie nodig hebt.

Stap 2: Kies je licentieroute

Als je de tijd hebt genomen om uit te zoeken welke vereiste rechten je nodig hebt, kun je onderzoeken wat de beste optie is om deze licenties te verkrijgen. Bedrijven die geïnteresseerd zijn in het afspelen van overhead- of livemuziek moeten bepalen met welke rechthebbenden ze moeten samenwerken en of ze individuele licenties van deze organisaties moeten aanvragen of gebruik moeten maken van een dienst die een allesomvattende oplossing kan bieden.

Voor overhead- of achtergrondmuziek zijn er twee manieren om dit te doen. Ten eerste kun je directe licenties krijgen van elk van de PRO's voor de specifieke muziekcatalogus die ze vertegenwoordigen. Als alternatief kan een commerciële muziekstreamingdienst zoals Soundtrack Your Brand de benodigde PRO-licentie dekken in je abonnementskosten, afhankelijk van het land waarin je actief bent. Door te kiezen voor een abonnement op een commercieel muziekstreamingplatform met volledige licentie kun je zowel tijd als geld besparen. Houd er rekening mee dat je een aparte licentie nodig hebt als je livemuziek speelt of fitnesslessen geeft.

Stap 3: Een goed begrip van de vergoedingen en limieten

PRO's brengen muzieklicentiekosten meestal in rekening op basis van een maandelijkse vergoeding, die jaarlijks wordt berekend. Het tarief is gebaseerd op het soort bedrijf, het aantal vierkante meters en soms de klantencapaciteit van het etablissement en het aantal avonden dat er livemuziek wordt gespeeld, indien van toepassing.

Het is belangrijk om te begrijpen dat de opmerkingen hierboven alleen van toepassing zijn op licenties voor openbare uitvoeringen - als je van plan bent om muziek te licenseren voor films, podcasts of andere gebruikssituaties, moet je rechtstreeks contact opnemen met de uitgever, de eigenaar van de master- en mechanische rechten of het label.

Wat betekent 'publiek domein' in muzieklicenties?

Als een liedje in het publieke domein valt, wordt het niet beperkt door exclusieve intellectuele eigendomsrechten. In de meeste gevallen zijn dit liedjes die in het publieke domein komen wanneer hun auteursrecht verloopt.

Muziekwerken die zijn gemaakt voordat er auteursrecht bestond, worden beschouwd als onderdeel van het publieke domein, net als stukken met IP-rechten die zijn verlopen of waarvan afstand is gedaan. Maar zelfs als een compositie in het publieke domein valt, geldt dat misschien niet voor een specifieke opname van die compositie. In dat geval moeten bedrijven nog steeds rekening houden met licenties als ze nummers uit deze categorie afspelen.

Veelgestelde vragen over muzieklicenties

Kun je muziek streamen in je bedrijf?

Hoewel je legaal muziek kunt streamen in een commerciële omgeving, maakt het wel uit welke muziekdienst je hiervoor gebruikt. Als je een persoonlijk muziekabonnement hebt bij bijvoorbeeld Spotify, Apple Music, Amazon Music, Tidal of YouTube, kun je geen muziek van deze diensten afspelen zonder extra licenties - deze diensten zijn alleen bedoeld voor persoonlijk gebruik. Aan de andere kant maakt Soundtrack Spotify-importen mogelijk en kunnen bedrijfseigenaren zo muziek streamen zonder zich zorgen te hoeven maken over extra licentiekosten.

Mag je gekochte muziek afspelen in je bedrijf?

Wanneer je naar de iTunes Store of een andere digitale muziekwinkel gaat om muziek te kopen, zijn licentierechten voor commerciële uitvoering niet inbegrepen. Je aankoop is in dit geval strikt bedoeld voor persoonlijk gebruik.

Dat betekent natuurlijk niet dat je nooit muziek kunt afspelen die je al hebt gekocht in je bedrijf. Zodra je toestemming hebt van de individuele PRO voor een bepaalde cd, kun je een vooraf opgenomen cd afspelen. Je moet nog steeds de rechtenorganisatie opsporen die elk nummer op een cd dekt om er zeker van te zijn dat je wettelijk beschermd bent - als je niet elk afgespeeld nummer bijhoudt en opneemt en hun respectievelijke PRO opspoort, is het waarschijnlijk handiger om gebruik te maken van de gelicenseerde catalogus en functies die worden aangeboden door een speciale commerciële streamingdienst.

Waarom geen stockmuziek (of rechtenvrije muziek) gebruiken?

Om de voordelen van achtergrondmuziek ten volle te benutten, moet je een soundtrack afspelen die past bij de sfeer van je bedrijf en die een mix bevat van hits en minder bekende nummers van indie-artiesten. Je kunt stockmuziek goed gebruiken in YouTube-video's en andere multimediaprojecten, maar ze zijn vaak niet herkenbaar genoeg om effectief te functioneren als een commerciële soundtrack voor je merk en de unieke sfeer die je wilt creëren.